Door het dichtbegroeide groen is te zien hoe meerkamper Anouk Vetter zich op de felblauwe atletiekbaan van Papendal met hoog opgetrokken knieën richting de hoogspringmat beweegt. Middellangeafstandloper Maureen Koster rent zichzelf de vernieling in. Een groep talentvolle atleten loopt zich op ruime afstand van elkaar warm voor hun training.

,,Natuurlijk vallen de borden en stickers met ‘1,5 meter afstand houden’ op, maar eigenlijk voelt alles weer zoals vroeger”, zegt Vetter (27), de Europees kampioen meerkamp van 2016.

Papendal, het epicentrum van de Nederlandse topsport, draait bijna weer als vanouds. Dafne Schippers en Churandy Martina zijn te bewonderen op de atletiekbaan. BMX’ers Laura Smulders en Niek Kimmann storten zich vanaf de startheuvel in het BMX-parkoers. Een deel van de Nederlandse handbalsters, afgelopen december nog wereldkampioen geworden, houdt de conditie al weken op peil in een van de sporthallen.

Kudde koeien

Papendal ging op 15 maart op slot vanwege de uitbraak van het coronavirus. Alle tweehonderd vaste bewoners (voornamelijk talenten) vertrokken, de krachthonken werden verplaatst naar garages of achtertuinen en beveiligers zagen erop toe dat niemand stiekem verder trainde. Eind april begon de intocht. Eerst mochten alleen atleten in de buitenlucht trainen, maar al vrij snel gingen ook de fitnessruimtes en sporthallen weer open (zie kader). ,,Alsof een kudde koeien voor het eerst de wei in mocht”, zegt Ronald Veerbeek, als manager Centrum voor Topsport en Onderwijs (CTO) verantwoordelijk voor alle sportfaciliteiten op Papendal en de begeleidingsstaf van sporters.

Sinds 1 juni wordt een deel van de kamers weer bewoond. Ook het topsportrestaurant is nu open. Veerbeek: ,,Op de meeste kamers is geen keuken. Er werd nog voorgesteld om pizza’s te laten bezorgen, maar dat leek ons niet zo’n goed plan. Topsporters moeten een fatsoenlijke maaltijd krijgen.”

Sinds deze week zijn ook de volleybalteams terug. Daarmee zijn alle vijftien topsportprogramma’s opgestart. ,,Ik heb zondagavond heel lang moeten zoeken naar mijn kniebeschermers, ik had geen idee meer waar ik ze drie maanden geleden had neergelegd”, zegt Myrthe Schoot, libero van het Nederlands volleybalteam. ,,Ook al zijn de trainingen nog aangepast vanwege de 1,5 meterregels, het was fijn om weer even te volleyballen. Al zag het er maandag niet uit als volleyballen.”

De Achterhoekse heeft de afgelopen weken vooral op het strand getraind met teamgenoten en de beachvolleyballers. ,,De eerste weken is iedereen fanatiek gaan hardlopen, maar het is toch lastig om dat vol te houden. Veel meiden gaan al jarenlang aan één stuk door, het was een mooi moment om even op adem te komen. Op het strand konden we rustig iets met een bal doen, zonder dat knieën en enkels zwaar belast werden.”

Eenrichtingscircuit

Papendal heeft voor de terugkeer van de topsporters drastische maatregelen moeten nemen. Het topsportcentrum is veranderd in een eenrichtingscircuit, waardoor je nu de hele dag rondjes loopt. Vloeren zijn bestickerd met pijlen en 1,5 meterherinneringscirkels, overal staan alcoholpompjes en er lopen nu net zo veel schoonmakers als topsporters rond. Veerbeek: ,,De deurklinken worden zo vaak schoongemaakt, dat we ze volgend jaar allemaal kunnen vervangen vanwege de slijtage.”

Er is zelfs overwogen om een 1,5 meterpolitie in het leven te roepen. ,,Vooral voor het restaurant, maar iedereen houdt zich goed aan de regels en er is een sterke sociale controle. In het begin heb ik nog weleens mensen moeten aanspreken. Handballers die elkaar na maanden weer voor het eerst zagen, gaven elkaar bijvoorbeeld een high five. Iedereen moet even wennen. Dat is niet gek.”

Volleybalster Schoot: ,,Een paar meiden heb ik gewoon tot ‘mijn huishouden’ gebombardeerd. Het is een select groepje met wie ik veel krachttraining heb gedaan. We zijn als topsporters allemaal afhankelijk van ons lichaam. Daar moet je verantwoordelijk mee omgaan. Ik weet dat zij dat doen.”

Schoot (31) is de afgelopen maanden wel degelijk voorzichtig geweest, benadrukt ze meteen. Zoals veel topsporters is ze zuinig op haar lichaam. ,,Ik heb de eerste weken als een kluizenaar geleefd”, zegt Schoot. ,,Ik werd angstig van de beelden van de intensive care en de berichten dat mensen de rest van hun leven fysieke problemen zouden houden. Tegen mijn vriend heb ik zelfs gezegd: ‘Als jij naar kantoor gaat, ga ik hier misschien wel weg. Jij ziet dan zo veel mensen’. Volleybal is mijn werk. Als ik het krijg, kan ik niets meer. Inmiddels ben ik er iets rustiger onder.”

Vetter: ,,Ik mag het eigenlijk niet zeggen, want ook mensen van mijn leeftijd belanden op de IC, maar toch dacht ik: ‘Als ik het krijg, overleef ik het wel’. Ik was eerder bang om mijn ouders of oma te besmetten.” De topatlete laat kort een stilte vallen. ,,Aan de andere kant, ik kan wel de lekker nuchtere Hollandse uithangen, maar ik ben zo min mogelijk naar de Appie geweest. En als ik boodschappen ging doen, nam ik een flinke tube alcohol mee.”

Coronacontract

Voordat de sporters weer welkom waren op Papendal hebben de bonden een protocol moeten opstellen met een uitwerking van de afstandstrainingen. Het judo en handbal worden nu nog het meest beperkt. Judoka’s trainden met een werppop (zie kader). Handballers, een sport van spijkerharde duels, kunnen alleen trainen op kracht en techniek.

,,Spelers hebben een contract moeten ondertekenen waarin staat dat ze zich aan alle coronaregels houden”, vertelt Rick Louw. Hij is bondscoach van de handballers onder 18 jaar. Zoals bij de meeste sporten heeft Louw zijn team in meerdere groepen verdeeld om de 1,5 meter afstand te kunnen houden. Verder zijn er vooral praktische veranderingen. ,,Iedereen heeft bijvoorbeeld nu zijn eigen pot met hars. Want met z’n allen in één pot graaien, dát mag niet meer.”

Ook voor situaties waarbij de 1,5 meterafstand niet gehandhaafd kan worden, zijn strikte regels opgesteld. Er ontstaan zo bijzondere situaties. Zo doet het no-look masseren zijn intrede op Papendal. ,,Er mag niet gesproken worden en de masseur moet zijn gezicht de andere kant ophouden”, zegt Veerbeek, manager op Papendal. ,,Precies hetzelfde geldt voor trainers die een sporter moeten helpen bij een krachttraining.”

Het is voor veel topsporters wel de vraag waar ze precies voor trainen. Doordat alle grote toernooien van deze zomer, waaronder de Olympische Spelen, zijn afgelast of verplaatst ontbreekt een stip op de horizon. ,,Zo werkt het bij mij toch niet”, zegt Vetter. ,,Je kan ook wel gaan janken om de situatie, maar dan maak je het voor jezelf alleen maar zwaarder.”

De Amsterdamse meerkamper, al jaren woonachtig in Arnhem, probeert nu de extra tijd die ze heeft voor de Spelen van volgend jaar zomer optimaal te benutten. ,,Er zijn zeven onderdelen op de meerkamp en dus is er altijd wel iets om te trainen. Met mijn springonderdelen liep ik achter. Daar kan ik extra op trainen. Wat dat betreft gaf het uitstel van de Spelen mij ook juist rust.”

De situatie op Papendal begint langzaam steeds meer te lijken op de pre-coronatijd. Alleen de douches zijn nog een absolute no-goarea. ,,Stinkend naar huis dus”, zegt volleybalster Schoot lachend. Voor Vetter niks nieuws onder de zon. ,,Atletiek heeft niet zo’n douchecultuur. Wij stapten al direct de auto in.”