Vanwege de aanhoudende kou flaneren de vrouwen verborgen in bruin bont over de pretentieuze Piotrkowska, met 4,9 kilometer een van de langste winkelstraten van Europa. Het is de hotspot van Lodz, een voormalig communistisch en industrieel bolwerk in centraal Polen. De rijen kolossale Oostblokflats in de voorsteden herbergen weliswaar nog het gros van de bijna 700.000 inwoners, achter het afbrokkelende beton gaat een ambitieuze, hippe wereld schuil. De stad wordt door de enorme muurschilderingen niet langer enkel gekleurd door grauwheid. Langzaam werpt Lodz zo de communistische mantel af.

Alleen moet je voor de juiste en leuke plekken nog steeds een insider zijn, weet Femke Stoltenborg inmiddels. De volleybalster uit Harreveld is sinds afgelopen zomer in dienst van Budowlani Lodz. ,,Als je door die grauwe en afgebroken gebouwen heen kijkt, is het best een mooie plaats, met veel verscholen cafeetjes”, zegt de Achterhoekse.

Pinnetjes

Stoltenborg (27) zit in een Italiaans restaurant op OFF Piotrkowska, een klein industrieterrein dat is omgetoverd tot een verzameling hipstercafés. De spelverdeler, al bijna tien jaar lid van het Nederlands team en onderdeel van de meest succesvolle vrouwelijke volleybalgeneratie, is sinds 2011 actief in het buitenland. Na vijf jaar in Duitsland en een seizoen in Italië heeft ze met Polen haar gewenste nieuwe avontuur te pakken.

Na vier maanden is ze aardig op haar plek in Lodz (spreek uit als Woetsj). Ze kan inmiddels tot vijftien tellen in het Pools, weet dat hier de salarisbetalingen iets langer duren en heeft met Grand Coffee haar favoriete koffiezaak gevonden. ,,Ik woon op tien minuten fietsen van de sporthal en het centrum, ideaal”, vertelt ze, terwijl ze op haar telefoon de kaart van de stad laat zien. Her en der staan pinnetjes. ,,Dat zijn plekken waar ik ben geweest of die ik nog wil bezoeken. Ik heb bijvoorbeeld al de grote Joodse begraafplaats bezocht. De stad heeft een bijzondere geschiedenis met Joden.”

Stoltenborg is een zelfbewuste, geëngageerde topsportster. De Achterhoekse studeert psychologie en droomt van een baan als lerares. Ze kan lang nadenken over de gevolgen van Trumps klimaatbeleid en vormt met twee andere volleybalsters de WhatsApp-groep ‘Het Vraagstuk’. Actueel onderwerp is de vraag of je heel even zwaarder bent op het moment dat de lift omhoog gaat. ,,Heb ik me altijd al afgevraagd, maar ik kan nergens het antwoord vinden.”

Megafoons

Vanwege haar brede interesses moet Stoltenborg zelf lachen om haar beginperiode in Lodz. Ze trok slecht voorbereid naar Polen. ,,Ik weet nog dat ik voor de eerste keer de grens over reed en dacht: wat is de benzine hier duur. Ik had helemaal niet gedacht aan de zloty (4,3 zloty is 1 euro, JD). Ik heb alles op me af laten komen, dat bevalt eigenlijk wel goed.”

Stoltenborg krijgt een goed salaris om te leven als volleybalster. Polen zijn volleybalgek. Dat blijkt wel tijdens de derby van Lodz, Budowlani tegen LKS. Onder aanvoering van kale mannen met megafoons zingen en springen 3000 man drie uur lang. Stoltenborg kan er een dag later, ondanks de 3-1 nederlaag, wel om glimlachen. ,,Het is niet dat ik daar heel erg van onder de indruk ben, ik heb wel grotere wedstrijden gespeeld. Maar de sfeer gaf me soms wel een beetje kippenvel. Dit is niet gebruikelijk. Normaal zitten er zo’n 1500 man.”

Stoltenborg is als spelverdeler een van de dragende krachten van Budowlani Lodz, dat ook actief is in de Champions League. Ze is vanwege de buitenlandregel één van de drie niet-Poolse speelsters bij de club. ,,Maar het is niet zo dat ik daardoor meer druk voel. Bovendien, daar krijg ik toch niets van mee. Ik spreek de taal niet, dus heb geen idee wat de kranten schrijven. Ik zoek dat ook niet op, vind het wel lekker zo.”

Vanwege die buitenlandregel zit de grootste uitdaging vooral in de strijd met de eenzaamheid. ,,Die Poolse meiden trekken naar elkaar toe. Zij kennen ook niet het gevoel dat je voor het volleybal naar het buitenland moet en het soms fijn is als iemand vraagt: ga je mee dit of dat doen? Doordat we relatief weinig trainen, heb ik soms van die dagen dat ik mezelf echt moet vermaken. Dan ga ik Netflixen of even in een cafeetje wat dingen doen op mijn laptop.”

Bovendien heeft Stoltenborg via Facebook een groep buitenlanders gevonden die eens in de twee weken in Lodz afspreken. Het plan is om aansluiting te vinden. ,,Twee keer wilde ik gaan, maar deed ik het toch niet. Als een vriendin zoiets had gedaan, had ik haar al tien keer op de kop gegeven. Maar voor mijn gevoel is er een drempel om naar zoiets toe te gaan, ik moet gewoon nog iets meer moed verzamelen.”